HABER: ELİF BAYRIK

Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Bursa İl Koordinasyon Kurulu, “Gıda Zehirlenmesi Baht Değildir” başlıklı açıklamasını, Makina Mühendisleri Odası Konferans Salonu’nda gerçekleştirdi.

Açıklamada, besin kaynaklı hastalıkların hem sıhhat hem de iktisat üzerinde ağır sonuçlar doğurduğu belirtildi. TMMOB’nin açıklamasında şu tabirler yer aldı:

Gıda kaynaklı hastalıklar bireyde akut ve kronik sıhhat problemlerine sebep olduğu üzere, bağışıklık sistemi zayıf olan çocuklar, yaşlılar yahut kronik hastalığı olan şahıslarda daha ağır seyredebilir ve mevtle sonuçlanabilir. Yeniden besin kaynaklı hastalıklar mevte neden olmadığı durumlarda da sıhhat problemlerinin yanı sıra ülke iktisadına önemli ziyan vermekte, iş gücü kaybı yaratmakta, iş üretmede, sıhhat sistemi üzerinde yük oluşturmaktadır. Tekrar toplumda besinlere ve bölüme olan itimadın azalmasına neden olmaktadır. Hasebiyle, besin kaynaklı hastalıklar ve zehirlenmelerinin üzerinde ciddiyetle durulması ve acil tahlillerin alınması gereken hayati bir sorun olarak önümüzde durmaktadır.

“TEMEL NEDEN BESİN GÜVENLİĞİ UNSURLARINA UYULMAMASIDIR”

Gıda zehirlenmesi olaylarının son günlerde artması, Türkiye’de besin güvenliğinin ne derece kırılgan olduğunun bir defa daha acı halde gözler önüne sermiştir. Yalnızca Kasım ayının birinci 3 haftasında 3500’e yakın yurttaşımız besin zehirlenmesi ile karşı karşıya kalmıştır. Basına yansıyan haberlere nazaran, Samsun’da bir okul yemekhanesinde hamburger yiyen 5 öğrenci, Karabük’te okul yemekhanesinde yemek yiyen 28 öğrenci, Kayseri’de bir okulda sucuk yiyen 104 kişi, Rize’de düğün yemeği yiyen 104 kişi, Bursa’da tavuk pilav yiyen 11 emekçi, Trabzon’da düğün yemeği yiyen 100 kişi, Şişli’de bir restoranda yemek yiyen 29 öğrenci, Gümüşhane’de imam hatip ortaokulunda yemek yiyen 81 öğrenci, Niğde’de yurt yemekhanesinde Adıyaman Besni ilçesinde KYK yurtlarında akşam yemeğinin akabinde yemek yiyen 40 öğrenci, Sakarya Ferizli ilçesinde ceza infaz kurumunda 131 mahkum, Gaziantep Vilayet Göç İdaresi’ne bağlı Geri Gönderme Merkezi’ndeki 56 göçmen, tekrar Sakarya’daki bir askeriyede yemek yiyen 56 mülteci, Kocaeli’de özel bir lisede eğitim gören 16 öğrenci kantinden aldıkları eserin tüketilmesinin sonrasında besin zehirlenmesi kuşkusuyla hastaneye kaldırıldı. Tüm bunların altında yatan temel neden, Besin Güvenliği Unsurlarına uyulmamasıdır.

Özellikle toplu tüketim yerlerinde artan maliyetler karşısında düşük kaliteli eser kullanımı, hijyen gerekliliklerinin yerine getirilememesi, soğuk/sıcak zincirin kırılması, maliyetten kaçınmak için dezenfektan kullanılmaması–yeterli kullanılmaması, kâfi sayıda teknik işçi çalıştırılmaması, restoran, büfe, lokanta, fast food noktaları üzere yerlerde ise düşük kaliteli eser kullanımı, soğuk/sıcak zincire dikkat edilmemesi, çapraz bulaşmaya neden olacak formda çalışılması, işçi ve alet ekipman hijyeninin gereğince sağlanmaması, besin üretiminde kullanılan suyun direkt tüketime uygun su olmaması, patronların bu alanlarda çalışan çalışanların besin güvenliği konusunda eğitimsiz olması üzere yanılgılar ön plana çıkmaktadır.

TMMOB Besin Mühendisleri Odası olarak tekrar uyarıyoruz. Mahallî idareler, isporta biçimi, seyyar besin satışı yapan ve rastgele bir müsaadesi yahut ruhsatı olmayan bu çeşit noktalara muhakkak müsaade vermemeli, bunlara göz açtırmamalıdır.

“ETKİLİ VE KÂFİ KONTROL YAPMALIDIR”

Tarım ve Orman Bakanlığı ise tüm gıda üretim ve tüketim noktalarının gerek açılışından evvel gerekse faaliyet mühletince risk aslına nazaran tesirli ve kâfi kontrol yapmalıdır. Denetçi sayısı artmadığı halde kontrol sayısının artıyor olması ise aktifliğin azaldığını göstermektedir. Kontrol takımları arttırılmalı ve kontrol grupları içerisindeki besin mühendisi sayıları da katiyen artırılmalıdır. Zira besin mühendisliği, besin mikrobiyolojisi, besin güvenliği konusunda eğitimi ve uzman olan mesleklerdir.

“GIDA GÜVENLİĞİ EĞİTİMİNDEN GEÇİRİLMELİDİR”

Hazır besin sunumunun yapıldığı restoran, lokanta, büfe, fast food noktaları üzere yerler açılmadan evvel, hem sahipleri hem de çalışanları besin güvenliği eğitiminden geçirilmelidir. Bu eğitim, gıda/su işçi hijyeni, besin güvenliği bahislerinde temel bilgileri içeren nitelikli bir eğitim olmalı, imtihanlı ve evraklı olacak biçimde planlanmalıdır. Bir işletmenin lakin bu belgeyi aldıktan sonra iş yerini açabileceği biçiminde bir yönetmelik Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından çıkarılmalıdır. Belirli aralıklarla tekrarlanacak bu eğitimlerin verilmesi konusunda besin güvenliği ve besin mikrobiyolojisi alanında uzman olan başta Odamız olmak üzere meslek odaları vazife almalıdır.

Ayrıca, küçük çaplı besin işletmeleri ve satış noktaları rastgele bir teknik nezaret altında değildir. Bu boşluğun giderilmesini için bir an evvel yasal düzenlemeler yapılarak küçük besin işletmelerini teknik nezaret altına almak için yetkilendirilmiş besin danışmanlığı sistemi hayata geçirilmelidir.

“GIDA MÜHENDİSİ BULUNDURULMALARI”

Yine zehirlenmelerin sık yaşandığı ve toplu tüketimin çok ağır olduğu Milli Eğitim Bakanlığı, Savunma Bakanlığı, Turizm Bakanlığı, Gençlik Spor Bakanlığı, Adalet Bakanlığı ve Üniversiteler üzere kurumlarda kendi iç denetim ve kontrol ünitesi için Besin Mühendisi bulundurulmaları alınacak tedbirlerin başında gelmektedir.

Gıdada yaşanan güvenlik ihlallerinin ve hilelerin önüne geçilememesindeki en değerli etkenlerden bir oburu ise yaptırımların yetersizliği ve verilen cezaların caydırıcı olmamasıdır. Ceza alan ya da uygunsuzluk tespit edilen birtakım firmaların tekrar tekrar isim değiştirerek farklı firmalarla besin bölümünde devam ediyor olması ise dikkat edilmesi gereken öbür bir bahistir.

“GIDA İHTİSAS MAHKEMELERİ”

Bu stil yanlışlıkları engellemek için teklifimiz Besin İhtisas Mahkemelerinin acilen oluşturulmasıdır. Ülkemizde besin güvenliğinden tam manasıyla bahsediyor olmak için sayılan bu tedbirlerin bir an evvel hayata geçirilmesi mecburidir.

“GÜVENLİ BESİNE ULAŞABİLMEK TEMEL BİR İNSAN HAKKIDIR”

Temel bir insan hakkı olan inançlı besine ulaşabilmek ve halk sıhhatini korumak, başta iktidar olmak üzere yetkili tüm kurum ve kuruluşların asli misyonudur. Kamuoyu önünde bunu bir kere daha hatırlatıyor ve toplum sıhhatini korumak için ülkemizde Besin Güvenliğinin tam olarak sağlanmasını talep ediyoruz.