39 yaşındaki Keira, "Doğduğu anda dakikaları saymaya başladım" diye hatırlıyor.

"Sürekli saate bakıp ne kadar vaktimiz kaldığını denetim ediyordum."

Zammi'nin kollarından alınması anı geldiğinde Keira, gözyaşları içinde bebeğine "özür dilerim" diye fısıldadığını söylüyor.

"Ruhumun bir modülünün öldüğünü hissettim."

Keira, toplumsal hizmetler tarafından uzaklaştırılan çocuklarının kendilerine geri verilmesi için uğraş eden Danimarka anakarasında yaşayan birçok Grönlandlı aileden biri.

Bu üzere durumlarda, ebeveyn olmaya uygun olup olmadıklarının kıymetlendirilmesi için testler yapılıyor ve yetersiz bulunanlardan bebekleri ve çocukları alınıyordu.

Bu testler, Danimarka'da FKU olarak biliniyor.

Danimarka hükümeti, onlarca yıl süren tenkitlerin akabinde Mayıs ayında bu testlerin Grönlandlı ailelere yapılmasını yasakladı lakin Danimarka'daki öbür ailelere uygulanmaya devam ediyor.

Tamamlanması ekseriyetle aylar süren değerlendirmeler, yetkililerin çocukların ihmal yahut ziyan görme riski altında olduğuna inandığı olaylar için yapılıyor.

Testlerde ebeveynler ve çocuklarla görüşmeler yapılıyor.

Ebeveynler bir sayı dizisini tersten sayma üzere bilişsel vazifelere, genel kültür, kişilik ve his testlerine tabi tutuluyor.

Testlerin savunucuları, bu testlerin toplumsal hizmet vazifelilerinin anekdotlarına dayanan öznel değerlendirmelere kıyasla daha objektif bir kıymetlendirme usulü sunduğunu söylüyor.

Ancak eleştirenler, birinin düzgün bir ebeveyn olup olmayacağını manalı bir formda iddia edemeyeceklerini savunuyor.

Ayrıca uzun vakittir bu testlerin birçok Grönlandlının ana lisanı olan Kalaallisut yerine Danca olarak uygulandığına işaret ederek, Danimarka kültürel normlarına nazaran tasarlandığını öne sürüyorlar.

Bu durumun yanlış anlaşılmalara yol açabileceğini söylüyorlar.

Grönlandlılar Danimarka vatandaşı statüsündeler ve bu sayede anakarada yaşama ve çalışma imkanına sahipler.

Binlerce kişi, istihdam imkanları, eğitim ve sıhhat hizmetleri üzere nedenlerle Danimarka'da yaşıyor.

Danimarka'da hükümet tarafından finanse edilen Danimarka Toplumsal Araştırmalar Merkezi'ne nazaran, Danimarka'daki Grönlandlı ebeveynlerin çocuklarının bakım altına alınma mümkünlüğü Danimarkalı ebeveynlere nazaran 5,6 kat daha fazla.

Hükümet, Mayıs ayında, ortalarında FKU testlerinin de bulunduğu, Grönlandlı çocukların ailelerinden zorla alındığı yaklaşık 300 hadiseyi vakti gelince tekrar incelemeyi umduğunu söyledi.

Ancak BBC, Ekim ayı prestijiyle ebeveynlik testlerinin kullanıldığı sadece 10 hadisenin hükümet tarafından incelendiğini ve bunun sonucunda hiçbir Grönlandlı çocuğun geri gönderilmediğini tespit etti.

Keira'nın 2024 yılında gebeyken yapılan değerlendirmesinde, "yeni doğan bebeğe bağımsız olarak bakabilecek kâfi ebeveynlik yetkinliğine sahip olmadığı" sonucuna varıldı.

Keira, kendisine sorulan sorular ortasında "Rahibe Teresa kimdir?" ve "Güneş ışınlarının Dünya'ya ulaşması ne kadar sürer?" üzere soruların da yer aldığını söyledi.

Testleri savunan psikologlar, bu cins soruların ebeveynlerin genel kültürünü ve toplumda karşılaşabilecekleri kavramlara ait anlayışlarını ölçmeyi amaçladığını savunuyor.

Keira, "Beni bir oyuncak bebekle oynamaya zorladılar ve gereğince göz teması kurmadığım için eleştirdiler" diye ekliyor.

Psikoloğa kendisine neden bu biçimde test yapıldığını sorduğunda, "Yeterince uygar olup olmadığını, insan üzere davranıp davranamayacağını görmek için" karşılığını aldığını ileri sürüyor.

Keira hadisesiyle ilgilenen lokal idare, aileler hakkında yorum yapamayacağını belirterek, bir çocuğu bakıma yerleştirme kararlarının "çocuğun sıhhati, gelişimi ve refahı" konusunda önemli kaygılar olduğunda alındığını söyledi.

2014 yılında, Keira'nın o vakitler dokuz yaşında ve sekiz aylık olan öteki iki çocuğu, o periyotta yapılan bir FKU testi sonucunda ebeveynlik maharetlerinin çocukların muhtaçlıklarını karşılayacak kadar süratli gelişmediği sonucuna varılmasının akabinde bakıma alınmıştı.

Bugün 21 yaşında olan en büyük kızı Zoe, 18 yaşındayken memleketine geri döndü ve kendi meskeninde yaşıyor, annesini tertipli olarak görüyor.

Keira, bebeği Zammi'ye en kısa müddette kalıcı olarak kavuşmayı umuyor.

Danimarka hükümeti, incelemede Grönlandlılara FKU testlerinin uygulanmasında yanılgı yapılıp yapılmadığının araştırılacağını söyledi.

Diğer yandan Keira'nın kollayıcı aile yanında kalan Zammi'yi haftada bir saat görmesine müsaade veriliyor.

Her ziyaretinde çiçek ve bazen de tavuk kalbi çorbası üzere Grönland yemekleri götürüyor.

"Kültürünün küçük bir modülünün onunla birlikte olabilmesi için" diyor.

'En dehşetli kalp kırıklığını yaşadım'

Ancak testleri tamamladıktan sonra çocukları bakım altına alınan tüm Grönlandlı ebeveynlerin olayları yine incelenmeyecek.

Johanne ve Ulrik'in oğlu 2020 yılında evlatlık verilmişti ve Danimarka hükümeti, çocukların evlat edinildiği hadiseleri incelemeyeceğini açıkladı.

43 yaşındaki Johanne, 2019 yılında hamileliği sırasında test edilmiş.

Zammi üzere oğlunun da doğumdan çabucak sonra alınması gerekiyormuş.

Ancak, 26 Aralık'ta erken doğduğu ve toplumsal hizmet vazifelilerinin tatilde olduğu için, eşi Ulrik ile birlikte onu 17 gün boyunca yanlarında tutabilmişler.

57 yaşındaki Ulrik, "Bir baba olarak hayatımın en memnun zamanıydı" diyor.

"Oğlumla birlikte olmak, onu kucaklamak, bezini değiştirmek, Johanne'nin akşam yatmadan evvel sütünü sağdığından emin olmak."

Sonra bir gün, iki toplumsal hizmet vazifelisi ve iki polis memuru Johanne ve Ulrik'in meskenine gelip oğullarını götürmüşler.

Çift, onu götürmemeleri için yalvardıklarını söylüyor.

Johanne, onu son sefer emzirip emziremeyeceğini sormuş.

Ulrik, "Oğlumu kollayıcı ailesine teslim etmek üzere giydirirken, müthiş bir kalp kırıklığı yaşadım" diyor.

Johanne, 2010 yılında FKU testinin akabinde öteki bir bağdan olan beş ve altı yaşlarındaki iki çocuğunun bakıma alınmasının akabinde test yaptırmıştı.

2019 yılındaki değerlendirmesi onu "narsisistik" ve "zihinsel engelli" olarak tanımladı.

Bu tarif, o periyotta kullanılan ve Dünya Sıhhat Örgütü tarafından geliştirilen sınıflandırmalara dayanıyordu.

Kendisi hakkındaki bu iki tanımlamayı da reddediyor.

Teoride bu testler için geçme yahut kalma notu yok. Lakin bir çocuğu toplumsal bakıma alıp almamaya karar veren mahallî makamlar tarafından dikkate alınan faktörlerden biri.

Testleri uygulayan psikolog Isak Nellemann, pratikte "testleri makus geçen olayların yaklaşık %90'ının çocuklarını kaybedecekleri için çok kıymetli, hatta en değerli şey olduğunu" söylüyor.

Nelleman, testlerin bir kısmının bilimsel geçerlilikten mahrum olduğunu ve ebeveynlik maharetini kestirim etmekten çok kişilik özelliklerini incelemek için geliştirildiğini savunuyor.

Ancak bugün testleri uygulayan grubun kıdemli psikologlarından Turi Frederiksen, testleri savunarak, kusursuz olmasalar da "değerli, kapsamlı ruhsal araçlar" olduklarını söylüyor.

Ayrıca Grönlandlılara karşı önyargılı olduklarına inanmadığını söylüyor.

Johanne'e 2019 yılında Rorschach testi sırasında ne gördüğü sorulduğunda Grönland'ın avcılık kültüründe tanıdık bir manzara olan bir bayanın bir foku temizlediğini gördüğünü söylemiş.

Bu testte, insanların mürekkep lekesi izlerine bakarak ne gördüklerini tanım etmelerini istiyor.

Johanne, bu karşılığı duyan psikoloğun kendisine "barbar" dediğini sav ediyor.

Çiftin 2019 yılındaki değerlendirmesini yapan mahallî kurul, Johanne'nin savına direkt değinmedi.

Değerlendirmesinin "ebeveynlerin genel ebeveynlik maharetleriyle ilgili kıymetli endişeler" ve "ebeveynlerin genel hayat biçimleri ve günlük omurdaki fonksiyonellik seviyeleriyle ilgili endişeler" gösterdiğini söylediler.

'İlk adımlarını göremedim'

Johanne ve Ulrik'in oğlu bakıma alındıktan sonra, 2020 yılında evlat edinilene kadar onu haftalık kısa ziyaretlerle görmelerine müsaade verildi.

O günden sonra onu bir daha hiç görmediler.

Johanne, "Onun birinci adımlarını, birinci sözünü, birinci dişini, birinci okul gününü hiç göremedim." diyor.

Ancak doğumundan birkaç gün sonra ona vaftiz merasimi yaptılar; isimleri ve adreslerinin de yer aldığı resmi bir kayıt oluşturdular.

Johanne, "Bize geri dönebilmesi için bir doküman izi oluşturmamız gerekiyordu" diyor.

Avukatları Jeanette Gjørret, davayı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne taşımayı umuyor.

Ancak Danimarka Sosyal İşler Bakanı Sophie Hæstorp Andersen, BBC'ye yaptığı açıklamada, hükümetin evlat edinme davalarını tekrar açmayacağını, zira bu çocukların her birinin artık "sevgi dolu ve ilgili bir aileye" yerleştirildiğini söyledi.

İncelemenin ilerleyişi sorulduğunda, "Yavaş ilerliyor üzere görünüyor lakin başlıyoruz" diyor.

Ayrıca çocukları evlat edinme ve uzaklaştırma kararlarının "ailenin çocuğuna yalnızca bir yahut iki yıl değil, uzun bir müddet bakabilme kapasitesini incelendiği çok kapsamlı bir süreç kapsamında" alındığını söylüyor.

Danimarka'nın kuzeyindeki Aalborg Kommune'de sosyal hizmet ekibi lideri olan Tordis Jacobsen da tıpkı görüşte. Jacobsen, Danimarka'da bir çocuğun uzaklaştırılması kararının asla hafife alınmadığını söylüyor.

Güvenlik telaşlarının çoğunlukla birinci olarak okullar yahut hastaneler tarafından fark edildiğini söyleyen uzman, bir çocuğun kalıcı olarak evlat edinilmesi durumunda bunun onaylanması kararının bir yargıç tarafından verildiğini belirtiyor.

Pilinguaq, çocuğuna kavuşan az Grönlandlı annelerden biri.

Kendisi ve bakıma alınan bir yaşındaki kızı birkaç ay evvel yine kavuştu. Kızı artık altı yaşında.

39 yaşındaki Pilinguaq, toplumsal hizmetlerden gelen bir telefon görüşmesiyle beklenmedik haberi aldığını söyledi.

"Aynı anda hem ağlamaya hem de gülmeye başladım. İnanamadım. Daima 'Aman Rabbim, meskene geliyor' diye düşünüyordum."

Pilinguaq'ın üç çocuğu da 2021 yılında bakıma alındı. Öteki ikisi o sırada altı ve dokuz yaşındaydı.

Çocuklarına uygun yeni bir mesken bulana kadar lokal idarenin çocuklarını süreksiz bakıma yerleştirmesini kabul ettiğini söylüyor.

Pilinguaq, çocuklarının yakında kendisine geri döneceğine inandığını lakin bunun yerine ebeveynlik değerlendirmesinden geçmesi gerektiğini anlatıyor.

Ancak test, onun "işlevsiz ilişkilere" girme alışkanlığına sahip olduğu ve ebeveynliğe uygun olmadığı sonucuna vardı.

'Bir saatte yine alabilirler'

Altı yaşındaki kızının meskene gelmesinden birkaç ay sonra Pilinguaq'a lokal yetkililerden öteki iki büyük çocuğunun da Aralık ayında yanına döneceği bilgisi verildi.

Çocukların Pilinguaq'ın bakımına geri verilmesi kararı, hükümet değil lokal idare tarafından alındı. Lokal idare, dava hakkında yorum yapmayı reddetti.

Dört yıldan uzun müddettir farklı olmaları, Pilinguaq'ın kızıyla bağlantısını yine kurmasını zorlaştırdı.

Pilinguaq, "Banyoya gidip kapıyı kapatırsam panik atak geçirir; 'Anne, seni bulamadım' der" diyor.

Kızını tekrar kaybetmekten çok korktuğunu söylüyor.

"Onu bir saatte alabilirler. Tekrar alabilirler."

Keira artık Zammi'nin yokluğunda birinci doğum gününe hazırlanıyor.

Geleneksel Grönland kızağı yapıyor, ön tarafına kutup ayısı çizilmiş.

Bu ayın başlarında kızının en azından şimdilik konuta gelmeyeceği söylendi fakat umudunu yitirmedi.

Keira'nın hem yatağının yanında hem de oturma odasında bebek yatakları var, duvarlarda Zammi'nin çerçeveli fotoğrafları asılı. Bebek kıyafetlerini ve bezlerini de saklıyor.

"Çocuklarım için uğraş etmekten vazgeçmeyeceğim.

"Ben bu çabayı bitiremezsem, bu gayret gelecekte çocuklarımın uğraşı olacak" diyor.