ABD merkezli "altın kiralama" modelinin Türkiye’ye geleceğinin konuşulduğu şu günlerde, iktisat kulislerinde yeni bir senaryo daha dillendirilmeye başlandı. Türkiye'de sessiz sedasız 2 milyar dolarlık bir büyüklüğe ulaşan "Yastık Altı Gümüşü" için de kiralama sistemi masada mı?

Türkiye’de yastık altındaki 300 milyar dolarlık altının iktisada kazandırılması için çalışmalar sürerken, gözler endüstride sıkça tercih edelin ve son periyotta yatırım için kullanılan gümüşe çevrildi. Güç ve teknolojideki devasa hammadde gereksinimi, gümüş kiralama (Silver Leasing) periyodunu başlatabilir.

SESSİZ DEV: 2 MİLYAR DOLARLIK EKONOMİ

Gümüş, artık yalnızca bir takı yahut süs eşyası değil. Bilhassa son 3 yılda Türk yatırımcısının en çok talep ettiği emtialardan biri haline geldi. Datalar ise bu ilgiyi deliller nitelikte:

İthalat Patlaması: 2024'ün birinci 10 ayında Türkiye’ye giren gümüş ölçüsü rekor kırarak 663 tona ulaştı.

Devasa Birikim: Bankacılık sistemindeki gümüş fonları ve yastık altındaki fiziki külçeler toplandığında, Türkiye'de yaklaşık 2 Milyar Dolarlık (yaklaşık 70 Milyar TL) atıl gümüş rezervi olduğu kestirim ediliyor.

GÜMÜŞ KİRALAMA (LEASING) NEDİR? NASIL ÇALIŞACAK?

ABD piyasalarında yıllardır uygulanan ve sanayi devlerinin nakit akışını yöneten bu sistemin Türkiye versiyonu şöyle kurgulanıyor:

Teslimat: Vatandaş elindeki fiziki külçe yahut granül gümüşü yetkili banka yahut rafineriye yatıracak.

Kiralama: Banka, bu gümüşü üretim yapmak için hammadde arayan sanayi devlerine (Güneş paneli üreticileri, elektronik firmaları) kiralayacak.

Üretim: Endüstrici, milyonlarca dolar nakit bağlayıp gümüş satın almak yerine, kiraladığı gümüşü üretimde kullanacak.

Kazanç: Vade sonunda endüstrici gümüşü (veya bedelini) iade edecek, vatandaş ise gümüşü kasada boş duracağına "kira geliri" (gümüş bazında faiz/kar payı) elde edecek.

NEDEN ARTIK? ZİRA "SANAYİNİN KANI" GÜMÜŞ

Altın kiralama sistemi daha çok finansal bir döngüyken, gümüş kiralama sistemi Türkiye için stratejik bir mecburilik olabilir. Zira Türkiye, Avrupa'nın en büyük güneş paneli üreticilerinden biri olma yolunda. Güneş panellerinin en kritik iletken unsuru ise gümüş. Endüstrici şu an gümüş bulmak için yüklü ithalat yapıyor. Şayet yastık altındaki gümüş sisteme girerse, hem endüstricinin maliyeti düşecek hem de ithalatın önü kesilecek.

TEK MAHZUR: HACİM VE LOJİSTİK

Uzmanlara nazaran sistemin önündeki tek teknik pürüz gümüşün fizikî hacmi. 1 milyon liralık altın cebe sığarken, tıpkı bedeldeki gümüşü taşımak ve saklamak önemli bir depo maliyeti gerektiriyor. Fakat dijital bankacılık ve "Kaydi Gümüş" sistemiyle bu sorunun aşılabileceği, sertifikalı depolarla gümüşün iktisada kazandırılabileceği belirtiliyor.

Altın sisteminin devreye girmesinden sonra, ikinci fazda "Gümüş Kiralama"nın da duyurulması sürpriz olmayacak.