HABER: ELİF BAYRIK

Tarım Orkam-Sen, yaptığı açıklamada veteriner sağlık emekçilerinin yıllardır görmezden gelinen problemlerini ve yaşadıkları sistematik hak kayıplarını kamuoyuna duyurdu. Güç ve maden faaliyetleri, orman yangınları ve tarım alanlarının imara açılmasıyla derinleşen ekolojik krize dikkat çeken sendika, tüm bu sürecin ağır faturasını işçi halkların ödediğini belirtti.

Tarım Orkam Sen Bursa Şube Başkanı Tarık Efe tarafından yapılan açıklama şu biçimde;

Enerji ve maden faaliyetleri, orman yangınları ve tarım alanlarının imara açılması... Tüm bu talan, bir avuç sermaye sahibinin kar hırsının sonucudur. Yıkıma uğrayan tabiatın ağır bedelini ise hep işçi halklar ödemektedir. Kaynakların vahşice ve adaletsizce tüketimi, ekonomik zorluklarla birleştiğinde yoksulluğu derinleştirmekte; bu durum, halkın kâfi ve inançlı besine erişimini zorlaştırmaktadır. Böylelikle ekonomik kriz ve ekolojik krizin yanına, kaçınılmaz bir sonuç olarak besin krizi de eklenmektedir. Bilhassa et, süt, yumurta, bal üzere temel hayvansal besinlere ulaşım, fakir halk kısımları için neredeyse imkansız hale gelmiştir.

Bu çok katmanlı krizle çaba etmek için insan, hayvan ve etraf sıhhatinin ayrılmaz bir bütün olduğunu savunan "Tek Sağlık" yaklaşımı temel alınmalıdır. Veteriner tabipler, bu yaklaşımda ön cephede yer alarak zoonotik ( beşerden hayvana geçen) hastalıklarla uğraş etmekte, böylelikle insan sıhhatini direkt korumaktadır. Ayrıyeten besin güvenliğinin sağlanması ve ekosistemin sürdürülebilirliği hususlarında da kritik bir rol üstlenmektedirler.

Unutulmamalıdır ki, sağlıklı toplum, sağlıklı insan, sağlıklı hayvan, sağlıklı etraf ve sağlıklı besinle mümkündür. Bunu sağlamanın yolu ise, Tek Sıhhat yaklaşımını uygulayacak güçlü bir kamusal veteriner hizmetleri otoritesinin varlığıdır.

Ancak veteriner sıhhat işçileri uzun yıllardır çözülmemiş önemli meselelerle çaba etmektedir. Bu meseleler, sırf veteriner sıhhat işçilerini değil, sundukları kamusal hizmetin kalitesini ve hasebiyle bahsi geçen o bütüncül sıhhat vizyonunun gerçekleşme potansiyelini de direkt tehdit etmektedir.

Bu kapsamda, Tarım ve Orman Bakanlığı'nda vazifeli veteriner doktorlar, son 25 yıllık süreçte sistematik bir hak gaspına uğramıştır. Yasal yerde, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu başta olmak üzere 6343, 992, 1593, 5393, 5199 ve 5996 sayılı kanunlar uyarınca Sıhhat Hizmetleri Sınıfının bir kesimi olmalarına karşın, tıpkı sınıfta yer alan öbür işçilerin yararlandığı haklardan ve iyileştirmelerden hukuka karşıt biçimde dışlanmışlardır. Bu ayrımcılık, veteriner tabiplerin özlük ve mali haklarında acilen giderilmesi gereken büyük bir eşitsizlik doğurmuştur.

CAN GÜVENLİĞİMİZ YOK SAYILIYOR!

Veteriner sıhhat işçileri vazifelerini yerine getirirken zoonotik hastalıklarla daima karşı karşıya gelmekte ve önemli sıhhat sorunları yaşamaktadır. Bilhassa Brucella enfeksiyonu başta olmak üzere bir çok hastalık veteriner sıhhat işçileri için bir meslek hastalığı halini almıştır.

Buna ek olarak, çalışma ortamının fiziki yapısı gereği; havasız, tozlu, sıkışık, çok sıcak yahut soğuk üzere şiddetli şartlarda çalışmak zorunda kalmaktadırlar. Alanda aşılama, kimliklendirme, numune alma, muayene, tedavi, bilgilendirme ve kontrol faaliyetlerini yürütürken ise hayvanlar tarafından ısırılma, tekme ve boynuz darbeleri, ezilme üzere fizikî travma ve yaralanma riskleriyle daima karşı karşıyadırlar. Tüm bu ağır şiddetli çalışma kaidelerine, yüksek hastalık ve yaralanma riskine karşın, veteriner doktorlar fiili hizmet artırımı (yıpranma payı) uygulamasından faydalandırılmamıştır.

ZORLU ÇALIŞMA ŞARTLARI ve LİYAKATSİZLİK

Bu vazifeler, birçok vakit son derece elverişsiz ahır şartlarında ve eski, sağlam olmayan araçlarla yerine getirilmek zorunda kalınmaktadır. Sürücü yetersizliği nedeniyle doktorlar, istemeseler dahi araç kullanmak durumunda bırakılmakta, aksi takdirde mobbinge maruz kalmaktadırlar.

Ayrıca, alanda uygulanan yanlış siyasetler ve yetersiz bilgilendirme nedeniyle, vatandaşların reaksiyonlarıyla birinci karşılaşan meslek kümesi yeniden veteriner doktorlar olmakta; bu gerginlikler kelamlı hakaretlerden fizikî ataklara kadar varabilmekte, bu hücumlar sonucunda veteriner tabipler yaralanmakta hatta hayatlarını kaybetmekteler. Veteriner doktorlara yönelik her geçen gün diğer bir hücum haberiyle karşılaştığımız halde veteriner sıhhat işçileri “Sağlıkta Şiddet Yasası” kapsamına dahil edilmemiş, şiddete uğradığında dahi sıhhat işçisi olarak kabul edilmemiştir.

Bakanlığın yetersiz ve plansız istihdam modeli sebebiyle veteriner aşılama, yol denetim istasyonunda yapılan kontroller üzere sebeplerle farklı vilayetlerde görevlendirilmektedir. Bu görevlendirmeler sırasında seyahat yapmak ve konutlarından uzak kalmak zorunda kalan veteriner tabiplere vazife müddetinin birinci 10 günlük kısmı için verilen harcırah, sonraki günler için kesintiye uğramakta ve istekleri dışında görevlendirilen işçiler bir de konaklama masraflarını ödemek zorunda bırakılmaktadır.

Altyapısı ve işçi muhtaçlığı karşılanmadan apar topar açılan Veteriner Yol Denetim İstasyonlarında güvenlik vazifelisi bulunmamakta adeta görevlendirmeyle gelen veteriner doktorlar mukadderatına terk edilmektedir. Yeniden bu istasyonlarda paklık ve takviye hizmet çalışanının bulunmaması istasyonun paklık dahil tüm yükünü veteriner tabiplerin sırtına yüklemektedir.

Biyolojik eser ve kimliklendirme bedellerinin (el emeği) ödenmesiyle ilgili sorun Nisan 2024’ deri beri çözülememiş meslektaşlarımız kanunen hakkı olan fiyatları alamamıştır. Bu süreçte TÜİK’ in düzmece enflasyon dataları baz alınsa dahi hak mağduriyeti oluşmuştur. “Yetkilendirilmiş” sendikanın kazanım olarak pazarladığı değişiklik ise bu sorunun tahlili noktasında bir kandırmacadan öteye gitmemiş, veteriner sıhhat işçilerinin kaygılarına deva olmamıştır.

Yurt dışı hayvan seçimi ve hipodromlardaki görevlendirmelerde sendika ayrımı yapılmakta, bu misyonlar liyakat yerine torpille belirlenmektedir. Pek çok veteriner doktor bu misyonlara seçilmezken, belli bir küme bu vazifeleri bir gelir kapısı hâline getirmiştir. Bu durum, hem meslektaşlar ortasında adaletsizlik yaratmakta hem de kurumların güvenilirliğine ziyan vermektedir.

TALEPLERİMİZ

Bizler veteriner tabipler veteriner sıhhat teknisyenleri ve teknikerleri olarak, yıllardır özveriyle yürüttüğümüz kamu hizmetlerinde yaşadığımız adaletsizliklerin ve eşitsizliklerin artık son bulmasını istiyoruz. Halk sıhhati, hayvan sıhhati besin güvenliği ve etraf sıhhati için gece gündüz demeden çalışan bizler, birebir sorumlulukları taşıdığımız sıhhat meslek kümeleriyle eşit haklara sahip olmayı talep ediyoruz.

Aşağıda yer alan taleplerimiz, sadece mesleksel haklarımızın değil, toplum sıhhatinin korunmasının da bir gereğidir:

1. 2008 yılında haksız bir uygulama ile elimizden alınan 2 aylık fiili hizmet artırımı ve özlük hakları derhal iade edilmelidir.

2. Veteriner sıhhat işçilerinin Sıhhatte Şiddet Yasası kapsamına alınmalıdır. Mezbaha ve hayvan pazarlarında çalışan işçinin güvenliği sağlanmalıdır.

3. Bakanlığın uyguladığı resmi aşılama ve biyolojik unsur uygulama fiyatları (El Emeği ücretleri), vatandaşa verilen desteklemelerden mahsuplaşma tekniğiyle değil, tekrar düzenlenerek genel bütçeden karşılanmalı ve her ay nizamlı olarak ödenmelidir. Ayrıyeten birçok Vilayet Tarım ve Orman Müdürlüğüne nazaran vilayetimizde, uygulama fiyatları epeyce gecikmeli olarak ödeniyor. Bu sorun da acilen çözülmelidir.

4. Yurt dışı ve hipodrom görevlendirmelerinde liyakat ve adalet temel alınmalıdır. Bu görevlendirmelerde adil davranmayan yönetimciler hakkında idari soruşturma açılmalıdır.

5. Vazife harcırahları yükseltilmelidir; bilhassa 15 gün süren süreksiz yol denetimleri misyon harcırahları konaklama fiyatını karşılayacak düzeye çıkarılmalıdır.

6. Veteriner Yol Denetim İstasyonları ve Veteriner Hudut Denetim noktalarında hafta sonu, resmi bayram ve mesai saatleri dışında yapılan fazla çalışmalar karşılığında fazla mesai fiyatı yahut çalışılan müddet kadar resmi müsaade verilmelidir.

7. Süreksiz görevlendirmelere son verilmelidir. Yol Denetim İstasyonlarının daimi işçisi olmaması ve aşılama çalışmalarını yürütecek kâfi işçi bulunmamasının tahlili veteriner doktorları oradan oraya sürüklemek değil, muhtaçlık olan yerlerde işçi istihdamının arttırılmasıdır.

8. Eski ve inançlı olmayan araçlar yenilenmeli ve yapılacak vazifeler için sürücü muhtaçlığı karşılanmalıdır. Bu süreçte vazifelerini birebir vakitte araç kullanarak yerine getiren çalışana ödenen ek fiyattaki 4000 katsayısı 20000 olarak güncellenmelidir.

9. Kedi ve köpeklerin kuduz aşısı ve çip uygulaması için gerekli olan fiziki muayene odası, muayene masası ve materyal dolabı eksiklikleri ivedilikle giderilmelidir. Vilayetimizde ve birçok ilçe müdürlüğünde Veteriner Sıhhat İşçilerinin misyona gidiş ve dönüşlerinde hazırlık yapabilecekleri sağlıklı odaları olmadığı üzere duş imkanları da yok. Bu sorun hemen giderilmelidir.

10. 01.01.2019 tarih ve 5434 sayılı Kanunun ek 84. unsuru ile kamudan emekli olan tabip ve diş tabiplerine ek ödeme verilirken veteriner doktorlara bu ek ödeme verilmemiştir. Bu durumun neden olduğu %43'e varan emekli maaşı düşüşü (örneğin, doktor/diş tabibi 51 bin, veteriner tabip 29 bin TL) haksızlığının giderilmesi için hemen yasal düzenlemelerin yapılması gerekmektedir.

11. Teknik hizmetler sınıfına ödenenarazi tazminatının misyonlarını toprakta gerçekleştiren sıhhat hizmetleri işçilerine de ödenmesi sağlanmalıdır.

12. Veteriner Doktor Unvanların da çalışanlara 7200 ek gösterge verilmesini talep ediyoruz.

13. Veteriner Sıhhat İşçilerinin asli vazifelerinden biri olan salgın hastalıkları gayret kapsamında gereksinimleri olan tek kullanımlık elbise enjektör ve hami gereç muhtaçlıkları eksiksiz karşılanmalıdır.

Tarım ve Orman Bakanlığının, veteriner sıhhat işçilerinin yaşadığı bu sistematik hak kayıplarından ve mağduriyetlerden sorumlu olduğunu bir defa daha ilan ediyoruz!

TARIM ORKAM-SEN olarak, meslektaşlarımızın can güvenliğini, mali haklarını ve prestijlerini gasp eden bu haksız sistemin karşısında durmaya, taleplerimiz gerçekleşene kadar çabamıza devam edeceğiz!