Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edilen ve önümüzdeki günlerde Genel Kurul’da görüşülecek olan vergi kanunları ile kimi kanunlarda değişiklik yapılmasına dair kanun teklifinde emeklilerle ilgili değerli bir düzenleme yer aldı.
Teklife nazaran SGK’dan aylık alanlar ile süreksiz yahut daima iş göremezlik geliri alanların sigortalılığı nedeniyle oluşan Genel Sıhhat Sigortası (GSS) primi dahil prim ve prime ait borçları, yüzde 25 oranını geçmemek üzere gelir yahut aylıklarından kesinti yapılmak suretiyle tahsil edilecek.
KİMLERİN MAAŞINDAN KESİNTİ OLACAK?
Peki emekli maaşlarından yüzde 25 kesinti nasıl olacak? Kimlerin maaşlarından kesinti olacak? Düzenlemede kaç emekli etkilenecek? Mevzuyla ilgili tüm merak edilenleri açıklayan Mali Müşavir ve Toplumsal Güvenlik Müşaviri Emin Yılmaz şu tabirleri kullandı: “İlgili kanun unsurunu incelediğimiz takdirde ‘Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan gelir ve aylık alanlar ve hak sahibi olan kişiler’ diye nitelendirilmektedir.
GELİR: İş kazası yahut meslek hastalığı halinde sigortalıya yahut sigortalının mevti halinde hak sahiplerine yapılan daima ödemedir.
AYLIK: Malullük, yaşlılık ve mevt sigortaları ile görev malullüğü halinde yapılan daima ödemedir. (5510 syl kn 3.md)
HAK SAHİBİ: Maddelerimiz doğrultusunda bayan yahut erkek fark etmeksizin eşe dul, yetim ise ölen sigortalının çocukları biçiminde, hatta makul durumlarda ana-babaya bile maaş bağlanmaktadır. Kısaca hak sahibi dediğimiz vefat eden sigortalının artta kalanları biçiminde nitelendirilmektedir. Kısaca Kurum üzerinden emekli maaşı alan herkesi kapsamaktadır.
Gelelim %25 kıstasına... toplumsal güvenlik hukukuna nazaran emekli olurken yalnızca Bağkur dediğimiz (4B) statüsünde olanların borcu varsa emekliliğe pürüz teşkil etmektedir. Bu sebepten ötürü borcunu ödedikten sonra emekli olabilmektedirler. Ama SSK (4A) ve Emekli Sandığı’na (4C) bağlı olanların SGK’ya ilişkin borçları olsa dahi emekli olabilmektelerdir.
Bunu bir örnekle açıklayacak olursak çalışma hayatınıza orta verdiğiniz takdirde kaymakamlık bünyesinde toplumsal yardımlaşma ve dayanışma vakfına gidip gelir testi yaptırmanız gereklidir. Gitmediğiniz vakit size minimum fiyatın %3’ü kadar GSS primi tahakkuk edilmektedir.
‘E-DEVLET'TEN DENETİM EDİN’
Eğer çalışmadığınız günler için SGK’dan prim borcu çıkacağına dair bir haberiniz yoksa faizi ile birlikte bu sayı büyümektedir. Diyelim ki daha sonra işe girip çalışmaya devam edip emekliliğe hak kazandınız. Emekli olup maaşa bağlandığınız vakit birden karşınıza çıkabilir. O sebepten ötürü e-Devlet şifrenizle sistemden GSS borcunuz olup olmadığını denetim edebilirsiniz. İşte bu üzere durumlar için şayet borç varsa emekli maaşınızdan %25 oranında kesinti olabileceği ile alakalı yasal düzenleme geliyor.
KAÇ EMEKLİ BORÇ KAPSAMINDA YER ALIYOR?
SGK Lider Yardımcısı İsmail Ertüzün, değişiklikten yaklaşık 1 milyon emeklinin etkileneceğini açıkladı. Meclis sürecindeki sunumunda, “Bu kapsamda yer alan kişi sayısı 961 bin. Ayrıyeten, 1999 öncesi sigortalılığı başlamış ve GSS borcu olan da 304 bin kişi bulunuyor” formunda beyan vermiştir.
DÜZENLEME NE VAKİT HAYATA GEÇİYOR?
Düzenleme ile ilgili Meclis süreci devam etmektedir. Bilindiği üzere yasa teklifi Meclis’ten geçtikten sonra Sayın Cumhurbaşkanı’nın imzası ile birlikte Resmi Gazete’de yayımlanması gereklidir. İlgili unsurun yürürlük tarihi ise 01 Ocak 2026 formunda ayrıntılandırılmıştır.
DUL VE YETİM AYLIĞI ALANLARDAN DA KESİNTİ OLACAK MI?
Dul ve yetimlere maaş bağlanırken evrak bazında payı oranında bağlanmaktadır. Örneğin artta yalnızca eş varsa, çalışmıyorsa %75, çalışıyorsa maaşın %50 si bağlanmaktadır. Çocuklara ise %25 formunda maaş bağlanmaktadır. Şayet GSS’den ötürü bir borç varsa bağlanan maaş üzerinden %25’i geçmemek üzere kesinti yapılacaktır.
Örneğin 16.881 TL maaş alan bir emeklinin vefatı durumunda artta kalan çocuğuna %25 oranında yani 4.220 TL maaş bağlandığını düşünelim. GSS borcundan dolayı kesinti 1.055 TL olacaktır.
Bu hususun uygulamasına ait tarz ve temeller, Kurum tarafından düzenleneceği için yasalaştıktan sonra ayrıntılı uygulama SGK üzerinden yayınlanacaktır.”
