Milli uydularla uydu tabanlı IoT hizmeti sunan Plan-S, 5G NB-IoT teknolojisini hizmetlerine dahil ederek, en uzak bölgelerdeki IoT aygıtlarını bile Yakın Dünya Yörüngesi (LEO) uyduları üzerinden kapsayacak. Bu sayede taşınabilir operatörlerle entegre biçimde servislerin kapsamı dünyaya yayılacak.
Gelecek yıl yörüngeye fırlatılacak yeni jenerasyon Connecta IoT uydular, 5G NB-IoT teknolojisiyle donatılacak. Bu teknoloji, mevcut LoRa tabanlı IoT servislere güç katarak taşınabilir ekosisteme genişleme ve esnek imkanı sağlayacak.
Plan-S böylelikle 5G NB-IoT ve LoRa teknolojilerini tıpkı anda sunan dünyadaki birinci ve tek uydu operatörü olacak.
Plan-S Genel Müdürü Özdemir Gümüşay, AA muhabirine yaptığı açıklamada, IoT'de çok büyük bir potansiyel olduğunu, alanda milyonlarca, milyarlarca izlenmesi ve yönetilmesi gereken aygıt bulunduğunu söyledi.
Bunları sağlamak için 5G'nin ortaya atıldığını vurgulayan Gümüşay, 5G'deki NB-IoT ismi verilen teknolojiyle çok az güç tüketimiyle aygıtların bilgilerinin toplamasının ve aygıtları denetiminin mümkün olduğunu tabir etti.
Bu teknolojiyi uzay katmanında devreye alma istikametinde bir plan yaptıklarını anlatan Gümüşay, şöyle konuştu:
"Başından beri yol haritamız LoRa'yla başlamak gerisinden NB-IoT adapte etmek formundaydı. Uzayda 12 tane uydumuz var. Onlar LoRa üzerinden haberleşebiliyorlar. Bu yıl sonunda bir 4 uydu daha atıyoruz. Orada donanımsal olarak NB-IoT de içeren bir tasarım değişikliği yaptık. 2026'da gerekli yazılım işlerini de tamamlayıp hem LoRa hem NB-IoT üzerinden servis verebileceğiz. Ondan sonraki uydularımızda da ikisi bir arada olacak. Bunları farklı ayrı kullanan uydu şirketleri var. Ancak biz bir ortada kullanımın birinci ve tek örneği olacağız. İki temel teknolojiyi de kapsayan bir tahlille geliyoruz. Münasebetiyle çok esnek olacağız. Birbirini destekleyen tahliller sunabileceğiz. Müşteri çeşitliliği manasında iki ekolü de kucaklayan bir tahlille geleceğiz. Bu bizim için önemli bir avantaj olacak."
İş modeli hakkında da bilgiler veren Gümüşay, NB-IoT tarafından taşınabilir operatörlerle entegre çalışacaklarını, eser ve hizmetlerin satışını operatörlerin gerçekleştireceğini söyledi.
Yapacakları mutabakatlarla operatörlerin alandaki aygıtlarına uydular üzerinden kapsam genişletici ve tamamlayıcı servisi sağlayacaklarını lisana getiren Gümüşay, "Diyelim ki bir NB-IoT aygıtları var. Baz istasyonu kapsama alanı içerisindeyken bu aygıt üzerinden verisini gönderecek. Lakin bir yakıt tankerinin doluluğunu ölçen sensör olduğunda aygıt Türkiye'yi geziyor. Kent içindeyken baz istasyonun kapsaması varken kent dışına, kapsama dışına çıktığında uydularımız üzerinden verisini gönderecek." dedi.
Acil durum haberleşmesi için yeni imkan
NB-IoT teknolojisiyle taşınabilir aygıtlar üzerinden acil durum haberleşmesine yönelik tahliller de sunulabileceğine dikkati çeken Gümüşay, "Şu anda standart taşınabilir aygıtlar kullanılarak acil durum haberleşmesine yönelik tahliller yapılabiliyor. Buna yönelik tahlillerin de önünü açmış olacağız. Bu kamu güvenliği, sarsıntı, sel durumunda farkındalığı sağlamak, müdahale etmek için önemli bir yarar sağlayacak." sözlerini kullandı.
Gümüşay, taşınabilir operatörlerin IoT servislerini tamamlayıcı bir tahlil sunacaklarını, bunu hem Türkiye'de hem de global alanda gerçekleştireceklerini ve iş potansiyellerinin birkaç kat artacağını söyledi.
Bu teknolojiyle bir arada tek bir eser çatısı altında hem karasal şebekeyle paylaşabilen hem de uydu üzerinden haberleşebilen bir tahlil sağlanacağını vurgulayan Gümüşay, kullanıcılar için kapsama alanıyla ilgili bir tereddüt yaşanmayacağını aktardı.
"Uzaydan çalışan baz istasyonu"
Bu sayede taşınabilir operatörlerin aldıkları frekanslara ilave altyapı imkanı sağlayacaklarını söz eden Özdemir Gümüşay, şöyle konuştu:
"Yüksek fiyatlar ödenerek alınan frekansları kendi temel hizmetlerine ayırabilecekler. Sensörlerin içerisinde karasal baz istasyonları ya da bizim uydularla haberleşen bir chipset olmak zorunda. Bunun için ortak bir chipset olacak, uyduya bağlanmak için yeni bir aygıt almasına, yatırım yapmasına gerek yok. Ufak anteni olan, kolay bir NB-IoT aygıtı bizim uykular üzerinden çalışabilecek. Bunu sağlamak için uydu tarafını karmaşıklaştırıyoruz. Bir nevi uzayda çalışan bir baz istasyonu yapmış olduk. NB-IoT'ye özelleşmiş bir baz istasyonu bu. Bunu yerli-milli yaptık. Önümüzdeki yıl yazılım ilgili kısımları da sonlandırıp bu servisleri devreye almayı hedefliyoruz. Sonrasında da gayemiz global taşınabilir operatörlerle işbirlikleri yapmak."
