Normal kurallarda konutunu kiraya verenler her yıl gelir vergisi ödediklerinde belirli bir fiyat vergi istisnası olarak kabul ediliyor ve bu meblağ vergilendirilmiyordu. Torba yasa teklifi ile birlikte 2025 yılı için 47 bin TL olarak belirlenen vergi istisnası da kaldırılacak.

İSTİSNA EMEKLİ, DUL VE YETİM AYLIĞI ALANLARDA DEVAM EDECEK

Söz konusu istisna fiyatı yalnızca emekli, dul ve yetim aylığı alanlar için sonlandırılacak. Tesir tahliline nazaran 2024 yılında 1 milyon 985 bin 950 mükellef bu istisnadan yararlanmıştı.

‘İSTİSNA FİYATI HER YIL YİNE BELİRLENİYORDU’

Peki meskenini kiraya verenlerle ilgili vergilendirme nasıl olacak? Kira vergisine ilişkin yeni düzenlemeyi açıklayan Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı şu sözleri kullandı: “Konut kira gelirlerinde bir istisna daha evvelki periyotlarda beyanname konusu edinmeyecek bir gelir varsa bu gelirler bürokrasideki yükü azaltsın, birebir vakitte da aslında az bir kira geliri elde ediliyorsa en azından az kira geliri elde eden dar ve orta gelirli vatandaşın muaf tutulması sağlanmıştı.

Belli bir kira gelirini aşanlar için esasen bu uygulanmıyordu. Artık yeni bir düzenleme yapılması planlanıyor. Düzenlemeye nazaran var olan bir istisna meblağı vardı. Bu, 2024 yılı için 33 bin TL’ydi. Kira geliri istisna fiyatı her yıl yine değerleme oranına nazaran değişiyordu. 2025 yılı içerisinde toplam 47.000 TL üzerinde mesken kira geliri elde edenler beyanname vereceklerdi.

‘SADECE MESKEN KİRA GELİRİ ELDE EDENLER İSTİSNADAN FAYDALANABİLİYORDU’

2025 yılı için uygulanacak istisna fiyatı 47.000 TL olarak belirlenmişti. Bu istisnadan yalnızca mesken kira geliri elde edenler faydalanabilecektir. İstisna yalnızca tek mesken için uygulanacak olup, birden fazla mesken kirası elde edenler için istisna kira gelirleri toplamına bir kez uygulanacaktır.

‘KİRA GELİRİNİ BEYAN ETMEYEN, EKSİK BEYAN EDENLER FAYDALANAMIYOR’

Mevcutta kira gelirini beyan etmeyen yahut eksik beyan edenler istisnadan faydalanamıyorlar. Yeni düzenlemeye 2026 yılında geçilmesi planlanıyor. Şayet düzenleme bu biçimde Meclis’ten geçerse kira gelirinde 47 bin TL olan istisna fiyatı son sefer uygulanmış olacak.

KİRA VERGİSİNDE ÖRNEK HESAP

Kira vergisinde istisna meblağı kalkınca ödenecek kira vergisi meblağı da artıyor olacak. Damga vergisi dikkate alınmadan yapılan örnek bir hesapta kişinin yıllık kira geliri 240 bin TL olsun. 47 bin TL’lik kira geliri istisna fiyatının uygulanması durumunda mal sahibine çıkacak kira vergisi 24 bin 910 TL iken, 47 bin TL’lik istisna fiyatı uygulanmadığında ödenecek vergi 32 bin 900 TL oluyor. Bunu şöyle kıymetlendirebiliriz. Bu, 2026 yılına nazaran tekrar hesaplanacak fakat ortalama 2024 yılında ayda 20 bin TL kira geliri elde eden bir kişi için bu türlü bir genel hesaplama yapabiliriz.

Vergilendirmede 47 bin TL’lik istisna fiyatı kalktığında aylık 20 bin TL’lik kira geliri, yıllık da 240 bin TL geliri olan bir kişi 7 bin 990 TL daha fazla vergi ödemiş oluyor.

Şunu söyleyebiliriz ki 2024 yılında yaklaşık 1 milyon 985 bin 950 mükellef bu istisnadan faydalanmış. Düzenlemenin akabinde bu sayının 500 binin altına düşmesi bekleniyor.

‘KREDİ İLE KONUT ALANLAR DA FAİZİ VERGİDEN DÜŞEMEYECEK’

Bir kişi konutunu kredi ile aldıysa ve o konutu kiraya verdiyse ya da bir konut kredisi çekmiş ve bu taraftaki ödemeleri devam ediyorsa bu kredi için ödediği faizleri gerçek sarfiyat sistemiyle kira gelir hesabından düşebiliyordu. Bunun da kaldırılması gündemde. Kredi ile konut alanlar o daireyi kiraya verdiklerinde ödedikleri faiz yükünün vergiden düşülmesinden faydalanamayacaklar.

DÜZENLEME PİYASAYI NASIL TESİRLER?

Mesken kira gelirlerinde uygulanan gelir vergisi istisnasının kaldırılmasıyla gayrimenkulde bu istisnalar kalkıyor, vergi yükü de nispeten artırılıyor. Yeni düzenlemeler Hazine’ye kıymetli katkılar sunacaktır. Bu durumun piyasa açısından kimi riskleri de var. Gelir elde etmek hedefiyle konut alanların gerek istisnanın kalkması nedeniyle gerekse faizleri kira gelirinden düşememeleri nedeniyle kiralık konut arzında daha da azalmalar yaşanabilir.

Beyan vermeyen yaklaşık 700 bin mükellefin olduğu, potansiyel kira geliri olan 1.5 milyon mükellefin bulunduğu Bakanlık tarafından daha evvel ilan edilmişti. Beyanname vermeyenlerin sisteme dahil edilmesi vergide adaletin sağlanması açısından çok daha manalı olacaktır. Aslında kira geliri ödeyenlerin yükümlülüklerinin artması vergi ödemeyenlerin kaçınmaları için fırsat oluşturuyor “