BTSO Besin ve Paketli Eserler Konseyi'nin çalışmaları doğrultusunda iş dünyasının hayat uzunluğu eğitim merkezi Bursa Business School mesken sahipliğinde düzenlenen tepede, iklim değişikliğinin tedarik zincirine tesirleri, yerli üretimin güçlendirilmesi, besin israfının önlenmesi ve sürdürülebilir arz modelleri üzere bahisler alanında uzman isimler tarafından ele alındı. Kamu yöneticileri, akademisyenler, kesim temsilcileri ve lokal yöneticileri bir ortaya getiren doruğun açılışında konuşan BTSO Yönetim Kurulu Lideri İbrahim Burkay, global dönüşüm çağında akıllı, yeşil ve sürdürülebilir üretimin geleceği şekillendirdiğini belirterek, teknoloji ve verimlilik temelli bir tarım-sanayi entegrasyonunun Türkiye'nin besin güvenliği ve rekabet gücü için hayati değere sahip olduğunu söyledi.
"Köklü bir zihniyet dönüşümünden geçiyoruz"
Başkan Burkay, günümüzde şirketlerin kıymetini toprakları ya da fabrikaları değil; datayı yönetme gücü, yenilik üretme kabiliyeti ve dönüşümü öngörme hünerinin belirlediğini söz etti. Bursa Business School'un, iş dünyasının geleceğe hazırlanmasında stratejik bir rol üstlendiğini vurgulayan İbrahim Burkay, "Uludağ'ın kalbinde oluşturduğumuz bu vizyon okulu, bilgiyle güçlenen, yenilik üreten ve geleceğe taraf veren bir niyet platformudur. Güçten etrafa, dirençli kentlerden girişimciliğe kadar uzanan doruklarla burada esaslı bir zihniyet dönüşümünü daima birlikte inşa ediyoruz" iletisi verdi.
"Güvenlik ve refah problemi haline geldi"
İklim krizinin tesirlerinin derinleştiği ve jeopolitik risklerin global ticareti tekrar şekillendirdiği bir periyotta besin ve tarımın güvenlik ve refah sıkıntısı haline geldiğine işaret ederek, Bursa'nın ziraî üretim potansiyeline değinen İbrahim Burkay, su kaynaklarının tarımdaki kullanım oranının yüzde 70 düzeyinde olduğunu, bu nedenle verimlilik ve teknoloji odaklı planlamanın kaçınılmaz hale geldiğini vurguladı. Lider Burkay, en az güç kadar stratejik hale gelen suyun da verimli kullanılması gerektiğini belirterek, Bursa'nın toplam 10 bin 800 kilometrekarelik yüzölçümünün içinde tarıma ayrılan hissenin yüzde 30,9 olduğunu, kesimin kent ekonomisindeki hissesinin ise yüzde 5,9 düzeyinde gerçekleştiğine dikkat çekti.
"Yüksek randımanı planlama ve teknolojiyle sağlayabiliriz"
Avrupa'da sonlu su kaynaklarına karşın tarım ve hayvancılık bölümlerinde teknolojik yatırımlar ve verimlilik temelleriyle birbirinden başarılı örneklerin bulunduğunu lisana getiren İbrahim Burkay, "Yüksek randıman, yalnızca toprak ve suyla değil; bilgiyle, planlamayla ve teknolojiyle sağlanabilir. Altını bilhassa çizmek isterim ki bizler endüstriyle tarımı birbiriyle rekabet eden değil, birbirini tamamlayan zenginlik alanı olarak görüyoruz. Endüstride global üretim ve inovasyonun merkezleri olan ABD, Almanya ve Çin, tıpkı vakitte tarım dalında de global verimlilik ve üretim önderleri ortasında yer alıyor. Üretim zincirinin her halkası bir başkasını güçlendirdiğinde, hem bölümün tüm paydaşları kazanır hem de ülkemizin refahı artar" dedi.
"Ne kadar randıman aldın sorusuna karşılık vermek zorundayız"
BTSO Yönetim Kurulu Lideri İbrahim Burkay, sürdürülebilir besin sistemlerinin teknoloji, data ve ortak akılla güçlenmesi gerektiğini belirterek, "Artık ‘ne kadar takviye verdin' değil, ‘ne kadar randıman aldın' sorusuna cevap vermek zorundayız" sözlerini kullandı. Lider Burkay, "Teknoloji ve verimlilik, üretimin standardı olmalı. Dijital toprak haritaları, akıllı sulama ve geri kazanım sistemleriyle üreticimizi teknolojiyle buluşturabilirsek, hem randıman artar hem besin fiyatları dengelenir hem de doğal kaynaklarımız korunur" dedi. İbrahim Burkay, konuşmasının son kısmında Bursa Food Point Besin Eserleri ve Teknolojileri Fuarı ile Turfood Horeca Fuarı'nın Uludağ Besin Doruğu'nun devamı niteliğinde olacağını söz ederek, "Bu ekosistemi büyütmek, bilgi paylaşımını kalıcı hale getirmek ve Bursa'nın besin kesimindeki global gücünü daha da artırmak istiyoruz" biçiminde konuştu.
"Bursa, Türkiye'nin besin üretiminde kilit bir merkez"
BTSO Besin ve Paketli Ürünler Konseyi Başkanı Burhan Sayılgan, zirvede yaptığı konuşmada Türkiye'nin bereketli toprakları, iklim çeşitliliği ve üretim potansiyeliyle dünyanın önde gelen tarım ülkeleri ortasında yer aldığını vurguladı. Bursa'nın güçlü endüstrisi, verimli yerleri ve gelişmiş lojistik altyapısıyla ülkenin besin üretiminde kilit bir merkez pozisyonunda olduğunu belirten Sayılgan, besin dalındaki muvaffakiyetlerin kalıcı hale gelmesi için tüm paydaşların sürece dahil olması gerektiğine dikkat çekerek, "Üreticiden akademisyene, sanayiciden lokal idarelere kadar herkesin sürece iştirakini sağlamalıyız. Siyasetlerin üreticinin sesiyle, çiftçimizin deneyimiyle şekillenmesi gerekiyor. Zira tarladaki emeği anlamadan sofradaki rahmetin kıymetini bilemeyiz" tabirlerini kullandı.
"Dünyada üretilen besinin 3'te biri israf ediliyor"
Sürdürülebilir besin ekosistemi inşasında güçlü bir iş birliğinin değerine işaret eden Sayılgan, iktisatta istikrar arayışlarının sürdüğü bir devirde tarım kesimine yönelik teşviklerin artırılmasının büyük kıymet taşıdığını söyledi. Teknolojik yatırımlar ve dijital tarım uygulamalarının bölümü geleceğe taşıyacak en güçlü adımlar olduğunu belirten Sayılgan, besin israfının da önlenmesi gereken en kritik hususlardan biri olduğunu söyledi. Dünyada üretilen besinin üçte biri, Türkiye'de ise her yıl yaklaşık 25 milyon ton besinin israf edildiğini söz eden Sayılgan, Uludağ Besin Doruğu'nun bu manada değerli bir misyon üstlendiğini lisana getirdi.
"Akıl terine yük vermeliyiz"
Bursa Vali Yardımcısı Hulusi Doğan ise Uludağ Besin Doruğu'nun kesimin geleceğine ışık tutan bir temayla düzenlenmesinin büyük mana taşıdığını belirterek, "Bizim gelecekteki en kıymetli zahmetimiz su sıkıntısıdır. Dünyada su kıtlığı artıyor. Ülkemizde ve Bursa'da da artıyor. Suyun en verimli kullanıldığı teknikleri geliştirmemiz ve bunun teknolojilerine gitmemiz kaide. Bursa'mızda daha büyük ölçekte ziraî faaliyetlerle yapılan üretimler yapan dalımız var. Bunlar hakikaten çok hoş çalışmalarla eksiği kapatmaya çalışıyor. Pandemide de gördüğümüz üzere insan hayatının olmazsa olmazı besin. Besin arzı ve bunun güvenilirliği çok kıymetli. Besin arzında alın terimiz var lakin akıl terimizi de kullanmamız gerekiyor. Kusursuz bir tepeye imza atıldı. BTSO Lideri Sayın İbrahim Burkay'a teşekkür ediyorum. Bir işi gerçek vakitte hoş bir merkezde yaptılar. Bursa her vakit her istikametiyle örnek bir şehir" dedi.
"İbrahim Burkay'ın erişilemez vizyonuyla tarihi bina büyük bir yapıta dönüşmüş"
Uludağ Besin Doruğu, açılış konuşmalarının akabinde "Güvenilir ve Sürdürülebilir Besin İçin Kurumsal Yol Haritası" oturumuyla gerçekleştirildi. Sütaş Yönetim Kurulu Lideri Muharrem Yılmaz, doruğun Bursa Business School'da düzenlenmesinin kendisi için farklı bir mana taşıdığını belirterek, "Burada olmak benim için çok kıymetli. Bu yapının 50 sene öncesini hatırlıyorum. Öğrenciyken burada kalmışlığım var. Liderimiz Sayın İbrahim Burkay'ın erişilemez vizyonuyla bu binayı bu türlü görmek, özgünlüğüyle çağın gerekli imkanlarıyla Bursa'mıza ve ülkemize yine kazandırılmış olması benim için sahiden çok büyük memnunluk. Kendisini tebrik ediyorum. Uludağ'ın tazeleyen havasında hoş bir tepe geçirilmesini diliyorum" dedi.
"Ortalama çiftçi yaşı 59'a yükseldi"
Muharrem Yılmaz, sürdürülebilir besin üretimi ve emniyetli tedarik zinciri üzerine değerlendirmelerde bulundu. Dünyada 700 milyon insanın açlık çektiğini, her yıl 1.25 milyar ton besin israf edildiğini, dünya nüfusunun yüzde 28'inin kâfi besine ulaşamadığını belirten Yılmaz, buna karşılık yetişkinlerin yüzde 16'sının ise obezite ile çaba ettiğine dikkat çekti. Muharrem Yılmaz, "Dünya nüfusunun 2050 yılında 9,8 milyara ulaşması bekleniyor. Ayrıyeten kırsal bölgeler boşalıyor ve dünyada gençlerin yüzde 40'ı tarımı bırakma eğiliminde. Çiftçiler yaşlanıyor. Ortalama çiftçi yaşı 59'a yükseldi. Türkiye'de genç çiftçilerin oranı yüzde 5 seviyesinde. Gelecek için takımları da yetiştiremiyoruz" diye konuştu.
"İş yapış biçimlerimizi dönüştürmek zorundayız"
Küresel sıcaklık artışının devam ettiğini, dünyada tarım yerlerinin yüzde 33'ünde toprakların yıprandığını lisana getiren Muharrem Yılmaz, "Her yıl önemli sıcaklık dalgaları var. İklimde çok önemli şoklar yaşıyoruz. Milyarlarca dolarlık ziraî eser kaybı yaşanıyor. Tüm bu problemler ve karşımıza çıkan tehditler dikkate alındığında dalı sürdürülebilir kılmak, doğal kaynakları korumak, verimliliği artırmak, herkes için adil ve kaplayıcı bir besin sistemi oluşturmak durumundayız. Bu nedenle iş yapış biçimlerimizi dönüştürmek ve besin sistemlerimizi gözden geçirmeliyiz. Hepimiz tıpkı gemideyiz ve tıpkı zincirin halkasıyız. Muteber gıdayı herkes için erişilebilir hale getirmeliyiz" dedi.
Sektörün gelecek stratejisi Uludağ'da ele alındı
Zirve programı kapsamında ayrıyeten; "Gıda teminatı için yerli atılım: Verimli tarım, yeni kuşak kooperatifçilik ve ihracat odaklı üretim", "Tarladan sofraya sorumluluk: Şuurlu tüketim ve sürdürülebilir besin için kooperatif vizyonu", "Gıdanın geleceği için sürdürülebilir besin endüstrinde dönüşüm" ve "Gıda arzında kırılganlık: İklim krizi, maliyetler, tedarik zinciri" başlıkları da alanında uzman isimler tarafından ele alındı.
Yerelden globale sürdürülebilir büyüme
Uludağ Besin Tepesi, Türkiye'nin besin bölümünde sürdürülebilir üretim, dijitalleşme, yeni jenerasyon tarım teknolojileri ve etraf dostu üretim modelleriyle global rekabet gücünü artırmayı hedefliyor. Tepe, kesimin öncü kurumları arasında iş birliği ağlarının güçlendirilmesine, bilgi paylaşımının artırılmasına ve Türkiye'nin besin stratejisinin tekrar şekillendirilmesine katkı sunuyor.
