Geçtiğimiz hafta cuma günü AK Parti milletvekilleri tarafından Meclis’e sunulan 36 unsurluk yeni kanun teklifinde emeklilik sistemini de etkileyecek değerli düzenlemeler yer aldı.

Buna nazaran mevcut uygulamada prime temel çıkar üst sonu minimum fiyatın 7,5 katı olarak uygulanırken, yeni teklifle birlikte 9 kata çıkarılacak. Böylelikle yüksek fiyatla çalışanların karlarının daha yüksek kısmı emekli aylıklarına yansıyabilecek.

BORÇLANMA FİYATLARI DA ARTIYOR

Teklifte bir öteki ayrıntı ise emekliliği direkt etkileyen borçlanma tutarları oldu. Olağan kaidelerde yaşı dolduran ve prim gün eksiği olanlar borçlanma yoluyla emekliliği hak edebiliyor.

Borçlanma fiyatlarında minimum fiyatın yüzde 32'si oranında prim alınıyor. Yeni düzenlemeyle doğum borçlanması hariç, askerlik ve başka her türlü hizmet borçlanmalarında prim oranı yüzde 45'e çıkartılacak.

YENİ DÜZENLEMEDE AYRINTILAR NELER?

Peki yeni kanun teklifinde ayrıntılar neler? Hangi borçlanma çeşitlerinde artışa gidildi? Borçlanma ile emekli olacakların ödemeleri yeni yılda ne kadar artacak? Bahisle ilgili tüm merak edilenleri açıklayan Mali Müşavir ve Toplumsal Güvenlik Müşaviri Emin Yılmaz şu sözleri kullandı: “Geçtiğimiz hafta 36 unsurluk kanun teklifi Meclis’e sunuldu. Vergi ve toplumsal güvenlik hukukunda değerli değişikliklerin olduğunu söyleyebiliriz. Teklifte toplumsal güvenlik sisteminin aktüeryal istikrarına katkıda bulunmak üzere gelir tesiri de olan düzenlemeler yer almaktadır. Bilhassa emeklilik ile ilgili hususlara baktığımızda,

Prime temel yarar tavanının minimum fiyatın 7,5 katından 9 katma çıkarılması,

Emeklilik prim oranının patron payının 1 puan artırılması,

Gelir ve aylık bağlanmış olanlarda prim borçlanma gelir ve aylıklarından kesilmesinin sağlanması.

Bağkur primlerinin ödenmemesi nedeniyle durdurulan sigortalılık müddetlerinin ihya prim oranın %45 olarak belirlenmesi,

Doğum hariç borçlanma prim oranının %32'den %45'e çıkarılması olarak sayabiliriz.

‘Peki hangi borçlanmalarda değişiklik olacak?’ sorusuna gelince toplamda 13 adet borçlanma usulü olduğunu söyleyebiliriz. Bunlardan kimileri ise erkeklerde askerlik, 4C dediğimiz Emekli Sandığı’na bağlı memurlarımızda aylıksız müsaade mühletleri, doktora ve tıpta uzmanlık devirleri, tutuklu yahut gözaltında iken beraatına karar verilen şahısların mühletleri, grev ve lokavtta geçen müddetler, Seçim Kanunu’nda misyonlarından istifa eden memurların seçim mühletine kadar olan mühletleri, 2011 yılından sonraki devirde kısmi periyodik çalışanların mühletleri, devlet eliyle ecnebi memlekete gönderilen öğrencilerin mühletleri, uzman ve usta öğreticilerin kısmi müddetli çalışmaları, sıkıyönetim devrindeki beraatlarına karar verilen şahısların tutuklu ve gözaltında oldukları mühletler biçiminde sıralayabiliriz.

'DOĞUM BORÇLANMASI DIŞINDA TÜM BORÇLANMALARDA DEĞİŞİKLİĞE GİDİLDİ’

Ülkemizde doğurganlık suratlarının düşmesiyle birlikte gelecek devirde ülke bekasının da tehlike çanlarının çaldığını söyleyebiliriz. Hükümet kanadının da bununla ilgili bir dizi tedbir aldığını tabir edebilirim. Kanun teklifi ile birlikte doğum borçlanması dışında olan tüm borçlanma çeşitlerinde değişikliğe gidildi.

EMEKLİLİK İÇİN BORÇLANMA FİYATLARINDA NE KADARLIK ARTIŞ OLACAK?

Borçlanma meblağlarına baktığımız takdirde hala yürürlükte olan yasalar doğrultusunda taban brüt fiyat ile minimum fiyatın 7,5 katı ortasında tercih yapılabilmektedir. Şu an için taban fiyatta aylık brüt fiyatımız 26.005,50 TL, günlük ise 866,85 TL’dir. Mevcutta emeklilik için prim eksiği olanlar günlük taban brüt fiyatın %32’si olan borçlanma sayısı 277,39 TL ile 7,5 katı olan 2.080,43 TL ortasında ödeme yapabilmektedir.

Eğer yasa teklifi aynen Meclis sürecinden geçip yasalaşırsa %32’lik kıstas %’45’e çıkacak, ayrıyeten 7,5 katlık artış da 9 kata çıkacak.

Bir de şunu unutmamak lazım. Borçlanma meblağları ocak ayında taban fiyata yapılacak artırımla birlikte yine artacak. Yılbaşında minimum fiyata de kabaca %25 civarında artış olursa şöyle bir hesap yapmış olacağız.

Bugünkü kurallardaki taban fiyatın %32’si olan 277,39 TL’lik günlük borçlanma fiyatı yeni düzenleme ile birlikte taban brüt fiyatın %45’i olunca ödeme meblağı 390,08 TL’ye çıkacaktır. Yeni yasa teklifi yılbaşında devreye gireceğinden ötürü minimum fiyata de %25 oranı üzerinden bir artış gelirse yeni günlük brüt minimum fiyat olan 1.083,56 TL’nin %45’i üzerinden günlük 487,60 TL borçlanma yapılabilecektir.

Günlük borçlanma fiyatı da 9 kata kadar artırılabileceğinden eksik primini yüksekten ödemek isteyen bir emekli adayı için tavan sayı da 4.388,43 TL halinde oluşabilecektir.

Yani yılbaşı prestijiyle minimum 277,39 TL olan borçlanma meblağı varsayımı olarak 487,60 TL’ye çıkacaktır. En yüksek ödeme fiyatı da 2.080,43 TL’den 4.388,40 TL’ye ulaşacaktır.

'YENİ YILDAN EVVEL EMEKLİ OLMAK AVANTAJLI’

Bunu bir örnekle açıklayacak olursak 550 gün askerlik borçlanması olan bir sigortalı eksik gününü bugünden öderse 152.564,50 TL, yılbaşından sonra öderse varsayımı olarak 268.180,00 TL ödeme yapacaktır. Her gün için 210.21 TL fark binecek ve toplamda 115.615,55 TL fazla ödeme yapmış olacaktır.

Yani eksik günü için borçlanma yapacaklar emekli olabilmek için ocak sonrası ödeme yaparlarsa ceplerinden 115.615,55 TL daha fazla para çıkacaktır. Emeklilik için eksik günlerini ödemek isteyenler bunu ocak öncesi yapmalıdır.

Ayrıca şunu da eklemek isterim. Teklifin yasalaşması için evvel Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülüp, Meclis'te oy çokluğuna ulaşıp sayın Cumhurbaşkanı’nın imzası ile Resmi Gazete’de yayımlanması gerekmektedir. Süreç olarak ihtimal de olsa Meclis’te ilgili hususlarda revize olabilme durumu da kelam konusu olabilir.

YENİ DÜZENLEME İLE YÜKSEK FİYATTAN ÖDEME YAPANIN EMEKLİ MAAŞI DAHA DA YÜKSELECEK Mİ?

Emekli maaşında en değerli kriter sizden kesilen sigorta primleri, aylık bağlanma oranları ve güncelleme katsayılarıdır. Minimum fiyat üzerinde maaşınız varsa bu da müspet manada maaşa müspet oranda katkı sağlamaktadır. Şu an için emekli olup da maaşa bağlanan sigortalıların emekliliğinde bir değişiklik olmayacaktır. Lakin halihazırda sigortalı olup prim kesilen şahısların emekli olmaya hak kazandığı devirde emekli maaşlarında bir artış olacağı kanaatindeyim.”