HABER: ELİF BAYRIK

BUSİAD Yeşil Bursa Çalışma Grubu, uzun müddettir kamuoyunun gündeminde olan Nilüfer Çayı kirliliğini bilimsel bilgilerle ele aldığı “Herkesin Bildiği Sır – Nilüfer Çayı” raporunu tanıtıyor.

BUSİAD Yeşil Bursa Çalışma Grubu tarafından hazırlanan “Herkesin Bildiği Sır – Nilüfer Çayı” raporunun tanıtım toplantısında konuşan BUSİAD Başkanı Buğra Küçükkayalar Nilüfer Çayı’ndaki kirliliğin kentin en hayati damarını tıkadığını, acil aksiyon planı gerektiren bir etraf ve kamu sıhhati krizine dönüştüğünü söyledi.

BUSİAD Başkanı Buğra Küçükkayalar Yeşil Bursa Çalışma Grubu’nun hazırladığı raporun sunumunda Nilüfer Çayı’nın Bursa için taşıdığı değeri vurguladı. Küçükkaya, konuşmasında Bursa’nın kimliğine ve ömrüne ait duygusal bir çerçeve çizerek başladığı konuşmasında, Nilüfer Çayı’nı “Bursa’nın aort damarı” olarak tanımladı ve mevcut durumu “aortun tıkanması” benzetmesiyle kıymetlendirdi.

Küçükkayalar “Çoğumuzun doğduğu yer olmasa da doğduğu yer Bursa. Bursa’mız eşi gibisi güç bulunur bir kent” kelamlarıyla başladığı kısımda Nilüfer Çayı’nın kentin su muhtaçlığını karşılayan en kıymetli kaynaklardan biri olduğunu hatırlattı. Doğduğu noktadan kent merkezine uzanan uzunluğu ve içme suyu olarak taşıdığı kıymete dikkat çekti; genç bir insanın aortuna benzeterek çayın hayati kıymetini vurguladı.

KİRLİLİĞİN BOYUTLARI VE SONUÇLARI


Konuşmada raporun bulgularına atıf yapan Küçükkayalar Nilüfer Çayı’nın kent sonları içinden geçerken ağır kirliliğe maruz kaldığını, doğduğu noktadaki birinci sınıf su kalitesinin kente ulaştığında dramatik biçimde düştüğünü söyledi. “Doğduğu noktada birinci sınıf su olan Nilüfer, Bursa içinden geçerken her türlü kirliliğe maruz kalarak denize döküldüğü noktada dördüncü sınıf su kalitesine erişiyor” tespitiyle su kalitesindeki gerilemeyi kamuoyunun dikkatine sundu. Bu kirliliğin sırf ekolojik değil, halk sıhhati, kentsel hayat kalitesi ve kentin geleceği açısından da ağır sonuçlar doğurduğunu belirtti.

“DAMARIMIZ YÜZDE DOKSAN DOKUZ TIKANMIŞ”


Nilüfer Çayı için acil tedbir daveti yapan Küçükkayalar, benzetmesini sertleştirerek “Bursa’nın aort damarı artık su ve oksijen yok denecek kadar az; damarımız yüzde doksan dokuz tıkanmış durumda” tabirlerini kullandı. Temizleme adımları atılmazsa ve kapsamlı tedbirler uygulanmazsa, yakın gelecekte Bursa’nın yaşanabilirliğinin erozyona uğrayacağı ikazını yaptı. Ayrıyeten global ısınmanın tesirleriyle su döngüsünün de bozulduğunu, bunun da kent için farklı bir aciliyet yarattığını vurguladı.

"NİLÜFER ÇAYI YALNIZCA SU KAYNAĞI DEĞİL
"

BUSİAD Avrupa Yeşil Mutabakat Görev Gücü Başkanı Hüsamettin Çoban, konuşmasında Nilüfer Çayı’na sadece içme suyu sağlayan bir kaynak olarak değil, Bursa’nın toplumsal ve kültürel gelişimini şekillendiren bir ömür damarı olarak bakılması gerektiğini söyledi.
“Nilüfer Çayı’nı yalnızca bir su kaynağı olarak görmemek lazım. Bu çay, geçmişte kentin toplumsal yapısına, kültürel gelişimine ve ömür kalitesine taraf veren bir unsurdur” sözlerini kullandı.

"BURSA’NIN TARİHÎ GELİŞİMİNDE NİLÜFER ÇAYI’NIN ROLÜ
"

Çoban, Nilüfer Çayı’nın bulunduğu havzanın ve etrafındaki verimli toprakların, Bursa’nın tarihi gelişiminde büyük rol oynadığını belirtti. “Bugün tarımın, endüstrinin ve ekosistemin bu kadar gelişmiş olmasının temelinde Nilüfer Çayı ve onun beslediği topraklar yatıyor. Bursa’yı Bursa yapan bedellerden biridir” dedi.

Nilüfer Çayı’nın geçmişte yalnızca ekonomik değil, birebir vakitte toplumsal hayatın merkezinde yer aldığını hatırlatan Çoban, “Eskiden çayın kenarlarında rekreasyon alanları, oturma yerleri vardı. Kentin imarı, ömür biçimi bu dere etrafında şekillenirdi. Beşerler burada yüzmeyi öğrendi, burada vakit geçirdi” dedi.


“BURSA’NIN ÖMÜR KALİTESİ NİLÜFER ÇAYI’YLA DOĞRUDAN İLİŞKİLİ”


Çoban, Bursa’nın geleceğine dair bir ikaz ve davette bulunarak, “Nilüfer Çayı’nı korumak, Bursa’nın sürdürülebilirliği ve hayat kalitesi için hayati değere sahiptir. Bu su kaynağı yalnızca ekolojik bir öge değil, Bursa’nın kimliğini, tarihini ve geleceğini temsil eden bir değerdir” dedi.

Çoban, Nilüfer Havzası’nda ziraî faaliyetlerin yoğunluğuna dikkat çekerek kimyasal gübre ve pestisit kullanımının çay üzerinde büyük baskı oluşturduğunu söyledi.
“Tarımsal üretimde kullanılan kimyasallar, ilaçlama araçlarının dere etrafında yıkanması ve yüzey akışlarıyla Nilüfer Çayı’na karışıyor. Bu hususlar hem yüzey sularını hem yeraltı sularını kirletiyor,” dedi.
Ayrıca hayvansal atıklar, toprak sürülmesiyle oluşan erozyon ve organik kirliliğin de çayın ekolojik istikrarını bozduğunu vurguladı.

“SU ÖLÇÜSÜ AZALDIKÇA KENDİNİ TEMİZLEME GÜCÜ DE AZALIYOR”


Nilüfer Çayı’ndan sulama gayesiyle ağır halde su çekilmesinin, suyun doğal döngüsünü bozduğunu söz eden Çoban, şu uyarıyı yaptı, “Her suyun kendini temizleme kapasitesi vardır. Fakat biz hem kirletici ögeleri artırıyor hem de su ölçüsünü azaltıyoruz. Bu durumda Nilüfer Çayı artık kendini yenileyemez hale geliyor.”
Nilüfer Çayı’ndan beslenen yaklaşık 107,85 kilometrekarelik sulama havzasının, bölgedeki ziraî üretim açısından hayati ehemmiyet taşıdığını hatırlattı.

SANAYİ KAYNAKLI KİRLİLİK: YALNIZCA OSB’LER DEĞİL


Hüsamettin Çoban, Nilüfer Çayı üzerindeki baskının sadece organize sanayi bölgelerinden kaynaklanmadığını da vurguladı:
“Organize sanayi bölgeleri kadar, OSB dışında tarım alanlarının içinde kurulmuş birçok sanayi tesisi de çay üzerinde önemli bir baskı ögesi oluşturuyor.”
Sanayiden kaynaklanan atıkların kimyasal, biyolojik ve fizyolojik kirlilik yarattığını belirten Çoban, kimi tesislerin arıtma altyapılarının yetersiz yahut kusurlu çalışmasının sorunu büyüttüğünü lisana getirdi.

YERLEŞİM ALANLARINDAKİ KANALİZASYON VE ALTYAPI SORUNU


Konuşmasının bir kısmında yerleşim alanlarındaki kirliliğe de değinen Çoban, iki temel sıkıntıya dikkat çekti: kanalizasyon ve evsel atıklar.
“Kanalizasyon altyapısının yetersizliği ve arıtma tesislerinin kapasite eksiklikleri, evsel atık suların direkt Nilüfer Çayı’na karışmasına yol açıyor. Arıtma tesisi kurulmuş olması kâfi değil; o tesisin gelen suyu arıtabilecek kapasitede olması gerekir,” dedi.